Undanfarnar vikur hefur staðið yfir hugræn atferlismeðferð (HAM) við kvíða og þunglyndi hér við Heilbrigðisstofnunina. Þessari fyrstu lotu er nú að ljúka en það eru sálfræðingarnir Sigurbjörg J. Lúðvigsdóttir og Sóley D. Davíðsdóttir sem hafa séð um hana.

Hvers konar meðferð er þetta?
Meðferðin heitir hugræn atferlismeðferð og er sálfræðileg meðferð sem hefur verið í örum vexti og útbreiðslu síðasta aldarfjórðunginn og byggist á fjölda árangursrannsókna. Hugræn atferlismeðferð byggist á því grundvallaratriði að hugsun okkar hefur mikil áhrif hvernig okkur líður og hvernig við hegðum okkur.

Hvernig fer hún fram?
Meðferðin fer fram í hópi og byggist á fræðslu og heimaverkefnum, þar sem kenndar eru aðferðir til að takast á við kvíða og þunglyndistilfinningar. Í hverjum hópi eru 15-25 þátttakendur en tveir sálfræðingar veita meðferðina. Meðferðin fer fram einu sinni í viku, tvær stundir í senn, í fímm vikur. Áður en meðferðin hefst fær hver þátttakandi einstaklingsviðtal hjá sálfræðingi, þar sem vandi hans er metinn

Fyrir hverja er meðferðin?
Meðferðin er fyrir alla þá sem eiga við tilfinningalegan vanda að stríða, þótt áherslan sé á kvíða- og þunglyndiseinkenni. Ekki er óalgengt að slíkur vandi komi upp hjá fólki þegar það stendur á tímamótum í lífínu, s.s. við veikindi, skilnað, ástvinamissi og jafnvel við fæðingu.  Þá þjást sumir af kvíða og þunglyndi án þess að gera sér grein fyrir því hvers vegna.

Einkenni þunglyndis og kvíða
Algeng einkenni þunglyndis eru:
Orkuleysi, vanmáttarkennd, einbeitingarerfiðleikar, óákveðni, svefntruflanir, framtaksleysi og breyting á matarlyst.
Algeng einkenni kvíða eru:
Vanmáttur, óöryggi, meltingartruflanir, ör hjartsláttur, sviti, spennuverkir, höfuðverkir, svimi, óróleiki, svefntruflanir.

Markmið meðferðarinnar
Megin markmið meðferðarinnar er að þátttakendur læri og þjálfist í aðferðum til að takast við ýmis tilfínningaleg vandamál, s.s. kvíða -og þunglyndi. Einnig er lögð áhersla á að þátttakendur fræðist um hvemig slík vanlíðan verður til. 
 
Hvar og hvenær fer meðferðin fram?
Meðferðin fer fram í húsakynnum heilsugæslunnar og hefst í október 2005. Nánari upplýsingar um meðferðina og tímasetningar færðu hjá heilsugæslulækni þínum og öðru starfsfólki heilsugæslustöðvarinnar.

Meðferðaraðilar                                                                       Sálfræðingar á geðsviði Landspítala-háskólasjúkrahúss sjá um meðferðina og eru þeir bundnir samskonar trúnaði við þátttakendur og starfsfólk heilsugæslunnar. Á geðsviði LSH hefur þessi meðferð verið í þróun undanfarin ár og rannsókn bendir til þess að þátttakendum nái góðum árangri.

Hvað tekur við að lokinni meðferð?
Að meðferð lokinni fær hver þátttakandi einstaklingsviðtal við sálfræðing þar sem árangur hans er metinn. Heilsugæslulæknir þinn mun í framhaldi af því fá í hendur upplýsingar um meðferð þína og getur því ráðlagt þér um framhaldsmeðferð ef þörf er á.

Eftirfylgd                                                                                       Þátttakendum verður boðið að koma í tvo eftirfylgdartíma, þann fyrri eftir tvo mánuði og þann síðari eftir sex mánuði, til þess að meta stöðuna og rifja upp það helsta sem fjallað var um í meðferðinni. Þátttakendur eru hvattir til að nýta sér þennan möguleika, bæði til þess að fá meiri aðstoð ef ekki hefur gengið nógu vel og einnig til þess styrkja árangur sinn þannig að hann vari lengur.

 (Kynning LSH)

Höf.:SÞG